Autor: Anna Krzymańska | Tytuł pracy: Paw | Data powstania: 1962/2006 | Lokalizacja: Park Marcinkowskiego
Paw Anny Krzymańskiej to jedna z najpopularniejszych rzeźb plenerowych stojących w Poznaniu. Dzieło powstało na konkurs na rzeźbę parkową zorganizowany w 1961 roku w ramach Wielkopolskiego Festiwalu Kulturalnego. Jednym z założeń tej imprezy, łączącej ze sobą różne działania w obszarze szeroko pojętej kultury, było zachęcenie twórców – zarówno zawodowców, jak i amatorów – do podejmowania tematyki współczesnej. Kilka miesięcy przed oficjalną inauguracją festiwalu ogłoszono regulamin konkursu na projekt rzeźby parkowej. Organizatorzy zaznaczali, że jego celem jest wyłonienie „projektów rzeźb przestrzennych wolnostojących do zrealizowania w kilku punktach miasta Poznania lub Wielkopolski, które wprowadziłyby wartości rzeźbiarskie, odpowiadające współczesnemu życiu naszego kraju”[1]. Jury przyznało trzy równorzędne nagrody w wysokości 5000 zł. Otrzymali je Marian Banasiewicz za rzeźbę Ptak, Józef Kopczyński za pracę Alga i Anna Krzymańska za Pawia. Pierwszy, konkursowy model Pawia był dużo bardziej syntetyczny i abstrakcyjny niż ten, który ostatecznie zrealizowano w betonie w 1962 roku w Parku Marcinkowskiego. Niewielki model przedstawiał jedynie figurę ptaka bez dziewczynki. Kulista głowa ptaka osadzona była na metalowym pręcie wystającym w obłego tułowia, w który artystka wkleiła kolorowe szkiełka. Rzeźba zrealizowana w pełnej skali w betonie przedstawiała dziewczynkę siedzącą na pawiu, który w miejscu tych szklanych zdobień miał wydrążone otwory. W 2006 roku z powodu uszkodzeń betonu rzeźbę zdemontowano, a następnie odlano w brązie i ustawiono na pierwotnym miejscu.
Anna Krzymańska (ur. 1932 r. Poznań, zm. 2021 r., Poznań) – rzeźbiarka, autorka rzeźb plenerowych, pomników, małych form rzeźbiarskich i medali. W 1956 roku ukończyła studia w zakresie rzeźby w pracowni prof. Bazylego Wojtowicza w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Przebywała na pobytach studyjnych w Rzymie i Sztokholmie. Jest laureatką Nagrody Artystycznej Miasta Poznania.
Brała udział w ponad dwustu wystawach w kraju i za granicą, wystawiając swoje prace m.in. w Pradze (1962), Monte Carlo (1962), Hadze (1962). Jest laureatką wielu nagród i wyróżnień. W 1961 roku artystka zdobyła pierwszą nagrodę w konkursie na rzeźbę parkową podczas I Wielkopolskiego Festiwalu Kulturalnego za swoją rzeźbę Paw. W 1963 roku II nagrodę podczas Internazionale Biennale delle Arti Figurative w Ankonie (Włochy). Rok później I nagrodę podczas ogólnopolskiego konkursu Śląsk w Plastyce oraz srebrny medal na Mostra Internaziona1e DelIa Piccole Opera d’Arte, Ankona (Włochy). W 1968 roku wyróżniono ją nagrodą Ministerstwa Kultury i Sztuki. W 1977 roku zdobyła złoty medal na Terza Biennale Internazionale Dantesca w Rawennie (Włochy).
W latach 1967–1974 wystawiała swoje rzeźby podczas Wystaw Rzeźby Plenerowej Merkury w Poznaniu. Brała udział w odbywających się od 1972 roku Biennale Małych Form Rzeźbiarskich. Zdobyła również Grand Prix na Biennale Małych Form Rzeźbiarskich w Poznaniu w 1991 roku.
Autorka licznych rzeźb plenerowych i pomników, m.in. Pomnika Bohaterów II Wojny Światowej na placu Bohaterów w Zielonej Górze, Pomnika Marcina Kasprzaka (wykonanego wraz z Ryszardem Skupinem w 1963 roku, który przeniesiono w 1990 roku z Parku Wilsona w Poznaniu do Czołowa), rzeźby Paw w Parku Karola Marcinkowskiego w Poznaniu (1962), rzeźby Rodzina przed Szpitalem na ul. Krysiewicza w Poznaniu.
[1] Materiały archiwalne Komitetu Organizacyjnego Wielkopolskiego Festiwalu Kulturalnego, 1960, APP, zespół: 29 Prezydium Rady Narodowej m. Poznania – Wydział Kultury (Wydział Kultury i Sztuki), sygn. 2069, s. 80.
