Autor: Jan Berdyszak | Tytuł pracy: Obszar obrazów efemerycznych, 2009, Rondo Kaponiera
Instalacja Obszar obrazów efemerycznych Jana Berdyszaka, zwyczajowo nazywana Lustrami, usytuowana jest nieopodal Ronda Kaponiera na ulicy Święty Marcin. Tworzy ją siedem obiektów składających się z luster i szyb oprawionych w metalowe, masywne stelaże, które ustawione są obok siebie wzdłuż ulicy. Ich nachylone pod różnymi kątami prostokątne tafle charakteryzują się różną przejrzystością i wielkością. Instalacja ta nawiązuje do zjawiska nazwanego przez artystę fotografią efemeryczną. Zdjęcia efemeryczne powstają w momencie odbijania się obrazu w tafli wody, kałuży czy szkle. Obrazy te cechuje niepowtarzalność, ponieważ zmieniające się pory dnia, światło czy natężenie barw sprawiają, że uchwycenie i powtórzenie tego samego momentu nigdy nie jest możliwe. Tym samym instalacja Jana Berdyszaka nieustannie kreuje nową rzeczywistość. Każdy widz postrzega tę pracę inaczej. Na jej odbiór wpływa zarówno ruch pojazdów, przechodnie jak też warunki atmosferyczne. Instalacja, kształtując przestrzeń wokół siebie, wtopiła się w tkankę miasta, stając się jej stałym elementem.
Praca została odsłonięta w 2009 roku w ramach projektu Poznań Miasto Sztuki.
Jan Berdyszak (ur. 1934 r. w Zaworach, zm. 2014 r. w Poznaniu) – rzeźbiarz, malarz, grafik, scenograf, autor instalacji przestrzennych i tekstów teoretycznych. W latach 1952–1958 studiował rzeźbę w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu w pracowni prof. Bazylego Wojtowicza oraz indywidualnie malarstwo. Od 1961 do 1981 roku pracował jako scenograf w poznańskim Teatrze Lalki i Aktora „Marcinek”. Od roku 1965 pracował w PWSSP w Poznaniu, prowadząc Pracownię Rzeźby początkowo na Wydziale Architektury Wnętrz, a od 1972 roku na Wydziale Malarstwa, Grafiki i Rzeźby. W latach 1983–1987 pełnił funkcję prorektora uczelni. Od początku swojej drogi twórczej Berdyszak interesował się problemem przestrzeni, eksperymentując zarówno w obszarze malarstwa, jak i rzeźby. Jego sztuka sytuowała się w nurcie abstrakcji geometrycznej. Pracował cyklami, jednocześnie prowadząc rozważania teoretyczno-filozoficzne, w których pojawiały się stale obecne w jego twórczości kategorie gęstości, ciemności, pustki, przezroczystości, potencjalności i reszty.
